10 kroków do dobrej kompozycji [poradnik]

TOMASZ WOŹNY • dawno temu • 11 komentarzy

Fot. Tomasz Woźny

Kompozycja na zdjęciu to temat rzeka. Zamiast długich elaboratów dotyczących „jedynie słusznej drogi” w poszukiwaniu fotograficznej harmonii proponujemy 10 krótkich porad, które zwyczajnie „uporządkują” Wasze zdjęcia.

Odejdź od centrum

Kadr centralny jest najprostszą z możliwych kompozycji — w wielu przypadkach również najnudniejszą. Warto więc trochę odsunąć temat główny zdjęcia z centrum kadru, np. do jednego z mocnych punktów zaprezentowanych poniżej.

Chcąc zdynamizować zdjęcie i wzmóc wrażenie ruchu, można zastosować kompozycję skośną:

Wieloplanowość

Zdjęcie powinno mieć temat główny – element, na którym skupia się odbiorca. Równocześnie jednak warto pomyśleć nad jego „obudową”. Fotografując odległą górę, możemy „wysunąć” jakiś obiekt na pierwszy plan, co znacznie urozmaici kompozycję.

W przypadku portretów pamiętajmy, aby żaden element tła nie zaburzał pierwszego planu (np. drzewo wystające z głowy fotografowanej osoby). Nie bójmy się jednak pobawić drugim planem – choćby umieszczając jakiś jego element w mocnym punkcie.

Pion czy poziom?

Ogólna zasada brzmi: jeżeli temat główny jest szerszy niż wyższy – „strzelamy” poziomo, jeżeli odwrotnie — kadrujemy w pion.

Bywa jednak tak, że kadr zdominowany jest przez poziome (np. żaluzje) lub pionowe (np. kraty) linie. Wtedy warto dostosować kadr do tej dominanty.

Równowaga

Jeżeli temat główny nie jest ulokowany w centrum zdjęcia, warto zrównoważyć kadr jakimś innym elementem. Brak elementu równoważącego może sprawić, że zdjęcie „przechyli” się na którąś stronę.

Kierunek

W kulturze zachodnioeuropejskiej teksty czytamy od lewej do prawej strony. Dlatego też bardziej „naturalny” kierunek to z lewej do prawej. Kierunek odwrotny jest dla naszego umysłu w jakimś sensie wsteczny. Fotografując ruch, starajmy się zatem tak ustawić, by obiekty przemieszczały się z lewej do prawej strony.

Wtedy oglądający odniosą wrażenie, że nasi bohaterowie „gdzieś idą” (a rzeka lub wodospad „gdzieś płynie”). Kompozycja odwrotna (gdy przedmiot zdjęć porusza się z prawej do lewej) wywołuje skojarzenie z „cofaniem”.

Wąsko czy szeroko?

Kadry (a w sztuce filmowej plany) dzielą się na ogólne, średnie i bliskie. Ogólna zasada brzmi: im węższy kadr, tym mniej informacji i więcej emocji. Stąd znane nam z kultowych azjatyckich filmów (lub choćby „Kill Billa”) szalone najazdy na twarz bohatera w sytuacji jego emocjonalnego wzburzenia (tzw. „spinki”). Duże zbliżenia na twarz (w przypadku portretów) sprawiają często wrażenie bardziej intymnych i osobistych.

Ćwiartowanie

Fotografując sytuację z udziałem osób, będziemy nieraz zmuszeni „uciąć” bohatera w którymś miejscu. W przypadku kończyn powinniśmy „ciąć” w okolicach stawów. Tułów tnie się w okolicy pasa, klatki piersiowej lub szyi.

Kolor

Pamiętajmy o barwach na naszych zdjęciach – jeżeli dominują barwy chłodne (np. niebieski, zielony), to umieszczenie ciepłego (np. czerwonego) elementu przyciągnie wzrok oglądającego.

Istnieją również pary kolorów, które umieszczone obok siebie na zdjęciu wyglądają harmonijnie, tzw. barwy dopełniające:

czerwony-zielony
niebieski-pomarańczowy
żółty-fioletowy

Symetria

Symetria to jeden z kanonów piękna. Warto wykorzystać ten fakt, odnajdując ją w otaczającym świecie. Możemy czasem sobie pomóc, wykorzystując różne powierzchnie odbijające (szyby, lustra, taflę wody).

Spirale

Liczba pi jest jedną z najczęściej występujących w przyrodzie, dlatego wyjątkowo przyjemna dla oka jest kompozycja spiralna lub umieszczenie na zdjęciu okrągłych elementów.